Planty Mikołów
Park znajduje się w samym centrum miasta. Zajmuje powierzchnię ok. 13 ha. Został założony przez Korwin – Wierzbickiego pod koniec XVIII wieku. W 2001 roku park został odnowiony i wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego. Na terenie parku znajdują się place zabaw, staw oraz Domek Parkowy.
Śląski Ogród Botaniczny
Jest to jeden z największych projektów tego typu w Polsce, który pokazuje i promuje zielone oblicze Śląska oraz przyczynia się do ochrony bogatej przyrody tych terenów. Śląski Ogród Botaniczny tworzony jest od połowy lat dziewięćdziesiątych w Mikołowie-Mokrem, między innymi na obszarze dawnej jednostki wojskowej. Miejsce to wybrano ze względu na jego niezwykłe walory przyrodnicze, obfitość unikalnych roślin i interesujących zwierząt. Tam, gdzie dawniej był schron, powstał nowoczesny budynek Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej z wieżą widokową. Znalazły się tutaj dwie sale audiowizualne, biblioteka, Bank Nasion, laboratoria i pracownie dydaktyczne oraz fitotron, służący badaniu rozwoju roślin w różnych warunkach klimatycznych. Na terenie ogrodu utworzono ścieżki edukacyjne i kolekcje roślinne, m.in. drzew i krzewów ozdobnych, wrzosów, pnączy, roślin przybrzeżnych i wodnych. Dużą atrakcją są aleje drzew owocowych, wśród których znaleźć można stare odmiany jabłoni, grusz, śliw i wiśni. Sad cieszy oczy i pozwoli zachować dla przyszłych pokoleń smak dawnych owoców. Ogród to także ważne centrum popularyzujące wiedzę przyrodniczą i ekologiczną oraz ceniony ośrodek badawczy i wydawniczy. Dzięki staraniom jego pracowników miejsce to jest chętnie odwiedzane przez mieszkańców regionu, którzy przyjeżdżają tu nie tylko po wiedzę, ale i odpoczynek.
Miasto-ogród
Twórcy botanika opracowali także koncepcję Mikołowa jako miasta-ogrodu, w którym ważne miejsce zajmują tereny zielone. Ma ona m.in. polegać na rozproszeniu niektórych kolekcji Ogrodu Botanicznego w przestrzeni miasta ? w parkach, na skwerach, ale także w szkolnych i przydomowych ogródkach czy na działkach. Już dziś Mikołów zachwyca różnorodnością przyrodniczą. Na jego obszarze, oprócz Śląskiego Ogrodu Botanicznego, mieszczą się dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe ? Dolina Jamny i Wzgórze Kamionka. W mieście znajduje się 7 pomników przyrody – jest to 6 pojedynczych drzew oraz grupa 6 drzew, a w sąsiedztwie rynku rozciągają się miejskie Planty. Początki tego pięknego parku, który stał się także częścią historii Mikołowa, sięgają XVIII w. W 2001 r. odnowione Planty zostały wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego.
Starówka Mikołowska
Mikołów jest jednym z nielicznych miast na Górnym Śląsku, które zachowało dawną starówkę z rynkiem oraz odchodzącymi od niego ulicami. W 2002 r. centrum miasta poddano gruntownej rewitalizacji. Dzięki temu przebudowano i zmodernizowano także płytę główną rynku. Obecnie jego środek zajmuje piękna fontanna, symbolizująca kształtem tę część miasta. Po jej południowej stronie szare, granitowe płyty nawierzchni tworzą zarysy murów stojącego tu niegdyś ratusza. W podobny sposób zaznaczono miejsce, gdzie przed wiekami znajdowała się najstarsza studnia miejska. Plac otaczają kamienice z XVIII i XIX w., z których wiele zachowało dawne detale architektoniczne. Obecny budynek ratusza, wtopiony w zachodnią pierzeję rynku, pochodzi z 1872 r. Niemal naprzeciw siedziby magistratu wznosi się piękna, secesyjna kamienica z pocz. XX w. (Rynek 4). Jej fasadę zdobią jasne płaskorzeźby w obramowaniach okien, kontrastujące z żółtą i pomarańczową cegłą, oraz fragmenty muru pruskiego. Nad budynkiem góruje wieżyczka z iglicą. Odchodząca od rynku ul. Jana Pawła II również zachwyca swą zabudową. Uwagę przyciąga zwłaszcza narożna kamienica pod nr 10. Jej bogatą elewację zdobią m.in. maszkarony oraz fantastyczne motywy roślinne.
Bazylika pw. Św. Wojciecha
Bazylika mniejsza pod wezwaniem św. Wojciecha w Mikołowie jest świątynią zbudowaną w stylu neoromańskim arkadowym przez budowniczego Spaldinga z Gliwic i mistrza murarskiego Beetza z Pszczyny w latach 1843?1861. Miała zastąpić istniejący od końca XIII w. kościół św. Wojciecha, który stał się za mały dla coraz ludniejszej parafii mikołowskiej. Jest to budowla trójnawowa z dwoma wieżami i tympanonem wieńczącym wejście oraz półkolistą absydą od strony wschodniej. Nad głównymi drzwiami, w arkadowym biforium, ukazano postacie błogosławionych kapłanów: Stanisława Kubistę i dra Emila Szramka, którzy związani byli z parafią św. Wojciecha. Wystrój wnętrza kościoła wykonano w stylu neoromańskim. Na końcu nawy głównej, na tle absydy z ikonografią Chrystusa królującego w chwale, usytuowano ołtarz główny św. Wojciecha, a na zakończeniu naw bocznych ? ołtarze Matki Boskiej Mikołowskiej i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zabudowę ołtarzową uzupełnia ambona, stylistycznie nawiązująca do ołtarzy. W oknach naw bocznych umieszczono witraże wykonane w pracowni Franza Borgiasa Mayera w Monachium. Przedstawiają one sceny z Nowego Testamentu oraz dekoracje o symbolice katolickiej. W oknach absydy umieszczono witraże z symbolami Zmartwychwstania Pana Jezusa, a nad absydą w prezbiterium okulus przedstawiający Ducha Świętego pod postacią gołębicy. Witraże te wykonano w stylistyce tzw. szkoły krakowskiej. Filary kościoła i arkady pod sklepieniami zdobione są postaciami świętych i proroków. Całość wystroju wnętrza dopełnia symboliczna polichromia o motywach geometrycznych i roślinnych umieszczona na filarach, arkadach i sklepieniach kościoła. Na ścianach naw bocznych zawieszono obrazy ? stacje Drogi Krzyżowej autorstwa wybitnego malarza Jana Bochenka. Dodatkowymi miejscami modlitwy są kaplica adoracji Najświętszego Sakramentu znajdująca się przy bocznej nawie oraz kaplica Matki Bożej Bolesnej w północnej wieży kościoła. Na chórze ustawiono organy zbudowane w 1862 r. przez Johanna Haasa z Głubczyc. Jest to jeden z najciekawszych w Polsce instrumentów organowych. Ma formę arkadową utrzymaną w stylistyce neorenesansowej. Po remoncie i przeprowadzonych w 2003 r. gruntownych pracach konserwatorskich kościół parafialny św. Wojciecha wyniesiono w 2008 r. do godności bazyliki mniejszej. Od 1998 r. święty Wojciech jest patronem Mikołowa.